Doel van de proef: de leerlingen weten dat een spanningsbron een pluspool en een minpool heeft en dat er over die polen een (elektrische) spanning staat die je met een voltmeter kunt meten. De bijbehorende eenheid is volt (V).
NB. Gebruik geen spanningsbronnen die meer van 15 volt afgeven. En ook geen wisselspanningsbronnen (AC). De voltmeter kan alleen gelijkspanning (DC) meten.
Maak de opstelling zoals op de foto. Gebruik consequent een rood snoer voor de pluskant (de rode ingang) van de voltmeter en een zwart snoer voor de minkant (de zwarte ingang). Zet de voltmeter aan en houd de stekers tegen de polen van een batterij. Lees de spanning af (in volt). Als er een min-teken voor het getal staat, houd je de steker van het rode snoer tegen de minpool van de spanningsbron. Laat ook zien dat de voltmeter nul aangeeft als je maar één pool aanraakt.
Meet zo ook de spanning van de andere spanningbronnen die je hebt en van het spanningskastje.
Uitbreiding: neem een citroen en steek daar een koperen en een ijzeren spijker in (ze mogen elkaar niet raken). Laat zien dat er een spanning van ca. 1V over de twee spijkers staat. Na verloop van tijd zal die spanning afnemen. Beweeg dan de spijkers wat heen en weer. Conclusie: de citroen met spijkers is ook een spanningsbron. Laat leerlingen andere vruchten meenemen en kijk of je daar ook een spanningsbron van kunt maken.
Zet aan het einde van de proef de voltmeter uit.
NB. 1 Bij deze proef introduceer je (elektrische) spanning of, wat hetzelfde is, voltage voorlopig als datgene wat je met een voltmeter meet. Je kunt eraan toevoegen “zonder spanning werken elektrische apparaten niet.”
NB. 2 Leerlingen kunnen bang zijn voor spanning. Dat is helemaal terecht voor de spanning die over de polen van het lichtnet staat. Besteed er dus aandacht aan. Maar benadruk ook dat laagspanning, spanning tot 15 volt, ongevaarlijk is voor de mens. Je kunt er veilig mee werken in de klas.
