Bij vraag 16 wordt gevraagd naar de relatie tussen de snelheid en de bewegingsenergie.

Gegeven is dat chemische energie (1000 J) wordt omgezet in bewegingsenergie (en warmte). Volgens het energiestroomdiagram is dit bij de zwemmer zonder mono-vin 1/3 (333 J) en bij de zwemmer met  mono-vin de helft (500 J). Verder is gegeven dat de zwemmer met mono-vin twee keer zo snel gaat als de zwemmer zonder vin. Als antwoord wordt gegeven dat wanneer de snelheid twee keer zo groot is, dat de bewegingsenergie dan 4 keer zo groot is.
Aan de leerling wordt dus de inzicht gevraagd over E_k= 0,5 x m x v². Is dat niet teveel gevraagd voor VMBO-T ?

foutje

"Aan de leerling wordt dus de inzicht gevraagd over E_k= 0,5 x m x v². Is dat niet teveel gevraagd voor VMBO-T ?"

Nee, vind ik niet per se teveel gevraagd. Iets dergelijks leer je ze ook met betrekking tot snelheid en remweg. Het examen hoeft  overigens voor mij echt niet vol te zitten met dit soort wat diepere doordenkvraagjes,maar dat is ook niet zo. 

Het antwoord heeft ook niks van doen met die omzettingsschema's. Tijdens het zwemmen verandert die bewegingnsenergie niet (afgezien van de golvende v/t grafiek is de snelheid ongeveer constant)) en heeft dat omzettingsdiagram dus alleen betrekking op wrijvingsarbeid . We mogen aannemen dat die beide energiestroomschema's betrekking hebben op zwemmers met gelijke snelheden, we hebben altijd geleerd om in proefjes nooit meer dan één factor tegelijk te veranderen : De wrijvingskracht  (Fw=½.Cw·ρ·A·v²) wordt volgens die stroomschema's dus kleiner, en dat lijkt alleen te kunnen vanwege een gunstigere Cw. Of dat neerkomt op een factor anderhalf zoals uit die stroomschema's te concluderen zou vallen weet ik niet. Dat gaan we natuurlijk niet aan een vmbo-er vragen. 

Maar de vraag zou mogelijk beter bij een ander onderdeel zijn geplaatst, stomweg los het verband leggen tussen twee factoren in een formule (algemene vaardigheid) , dan kunnen die energiestroomschema's geen mogelijke verwarring zaaien. Zoiets doen ze ook in vraag 7 en vraag 39. 

Helemaal mee eens, inzicht op dit niveau is eigenlijk havo niveau

Vind ik voor een of twee vraagjes per examen helemaal niet erg, die mogen er van mij best een paar in zitten om de toppertjes even hun vingers uit de neus te laten halen.  . Uiteraard niet zoveel dat ze de gemiddelde leerling dreigen te nekken, maar een paar uitdagingen zoals nu mogen er wat mij betreft best wel in. Zo lijkt dit tweede-tijdvak examen in dit opzicht gelukkig ook wat meer op het KB-examen dat mijn kadertechniekjongens moesten maken, al was de te tekenen schakeling nog vér, echt héél ver,  onder het niveau van wat mijn kadertjes moesten doen.