Wij mensen leven momenteel in een ‘verkeerde’ economie. We hebben een onstuitbare honger naar grondstoffen en maken daar producten van die we weer snel vernietigen; een plastic bekertje al na één keer gebruik, een tv als hij kapot is, kleding zodra die uit de mode is. Er is sprake van een zogenaamd lineair model, dat in één richting gaat: van grondstof naar afval. Met zo’n lineaire economie putten we de grondstoffen op aarde uit. Anders gezegd: we leven van ons kapitaal, en niet van de rente. Ook bedreigt dit het voortbestaan van ecosystemen en soorten.
Ecologen bestuderen hoe de natuur precies werkt, hoe de ‘economie van de natuur’ in elkaar zit en dat levert dus wijze lessen op. De drie belangrijkste lessen of concepten zijn: afval bestaat niet, de zon levert volop energie en biodiversiteit is ongekend belangrijk.
Deze drie wijze concepten van de natuur kunnen we ook in de bouw gebruiken. Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) heeft dit in de praktijk met zijn nieuwe onderzoeksgebouw laten zien. Vanuit de ecologische visie was er de wens om het gebouw zo ‘circulair’ mogelijk te maken met gesloten kringlopen van materialen, warmte en koude, water en voedingsstoffen; om zonne-energie te gebruiken en de biodiversiteit rond het gebouw te bevorderen in plaats van met de bouw natuur te vernietigen, wat normaal gebeurt. In 2011 is het nieuwe gebouw geopend en het won verschillende prijzen.
Docentenmateriaal
In de bij dit artikel horende documenten bevindt zich uit het boek Ecologie leren & onderwijzen de volledige tekst van het intermezzo ‘Een gebouw dat leeft’, van Louise Vet en een lijst met nuttige links.
Zie ook het andere Intermezzo van Louise Vet, ‘Leren van de natuur: circulaire economie’.