Bij de reactie tussen natriumsulfaat en bisulfiet kleurt oplosbaar zetmeel ineens blauw. Een mooie proef voor open dagen.
Jood, I2, wordt in de biologie gebruikt om zetmeel in planten aan te tonen. Scheikundigen gebruiken dezelfde reactie omgekeerd. Zij gebruiken zetmeel om jood aan te tonen.
In deze proef ontstaat het jood in een chemische reactie. Het gevormde jood reageert eerst met een reductiemiddel. Als dit op is wordt de oplossing ineens blauw. Dit heet een klokreactie. De tijd tot de oplossing blauw wordt (de klokperiode) hangt af van de concentraties en de temperatuur.
De beschrijving van deze demo staat in het boek Showdechemie – effectief demonstreren.
Aanvullingen op KE05 De blauwe klok
In bijlage KE05 Aanvullingen staan enkele varianten op de proef, onder andere een waarbij de blauwe kleur weer wegtrekt.
In bijlage KE05 Links en bronnen staat onder andere een link naar een film uit het archief van Princeton University. Daarin sluit de beroemde demonstrator Hubert Aleya een chemieshow af met de door hem gepubliceerde variant Cocktail Old Nassau, waarbij de kleuren van Princeton tevoorschijn komen. Hij zingt daarbij het Princetonlied.
Bronnen
Shakhashiri, B.Z. (1992). Chemical Demonstrations. Volume 4, p. 16-25. Madison: University of Wisconsin Press.
Summerlin, L.R. & Early, J.L. (1988). Chemical Demonstrations: a source book for teachers, p. 107. Washington DC: American Chemical Society. ISBN 0841214816.
