Roesten (corrosie) is een chemische reactie die iedereen kent. Deze context en de relatief veilige uitvoering zorgen ervoor dat deze proef geschikt is om leerlingen de aanpak van een onderzoek te laten ervaren.
Op spijkers wordt eerst op verschillende manieren een bescherming aangebracht. Daarna wordt elke spijker in een reageerbuis bedekt met een corrosie-indicator. Deze bevat gelatine en vormt een gelei. De indicator verandert van geel naar blauw op de plekken waar ijzer corrodeert. De effectiviteit van de verschillende soorten bescherming kan worden bepaald door de hoeveelheid en plaats van de blauwe kleur te vergelijken.
De beschrijving van deze demo staat in het boek Showdechemie – effectief demonstreren.
Aanvullingen op RX14 Roestpreventie
Tips voor de uitvoering
1. Deze proef kan worden opgezet als een demonstratie of als een practicum. De leerlingen kunnen daarbij werken volgens een voorschrift, maar ook worden uitgedaagd om zelf een onderzoeksplan te maken. In het laatste geval is het gewenst om voorafgaand aan de planning met behulp van de blanco te demonstreren hoe je de indicator gebruikt.
2. Laat de leerlingen de resultaten in een tabel onderbrengen. Vraag ze ook verband te leggen met corrosiepreventie in de praktijk. Wanneer wordt een bepaalde methode toegepast? Waarom dan die methode? Hoe effectief is die?
3. Met de corrosie-indicator is de proef net binnen een lesuur te doen. Reken op ten minste een half uur wachttijd. Als je de verschillend behandelde spijkers de ene les inzet en de volgende les te voorschijn haalt, zijn de verschillen ook zichtbaar zonder de corrosie-indicator.
Uitvoering thuis
Deze proefbeschrijving geeft ook vrij diepgaande achtergrondinformatie.
https://www.thuisexperimenteren.nl/science/roest/roest.htm
Conceptcartoon
De conceptcartoon staat in de bijlage om te downloaden.
Bronnen
Engelse site, bron van de proefbeschrijving:
https://edu.rsc.org/experiments/preventing-rust/1763.article
Celdrán, R. & Gonzalo, P. (1988). How dangerous can localized corrosion be? J. Chem. Ed., 65(8), 730-731 (hierbij wordt de ferroxylindicator gebruikt).
Dokkum, R. van (2010). Besteed eens een les aan het pourbaixdiagram. NVOX, 35(8), 384-386.
Leswerk
