Bij oplossen van bruistabletten ontwijkt een kleurloos gas. De kleur van de oplossing kan veranderen bij aanwezigheid van een geschikte indicator.
Bruistabletten bevatten een vast zuur, meestal citroenzuur, en waterstofcarbonaat. Ze gaan daardoor bruisen bij oplossen in water. De samenstelling van de tabletten staat op de bijsluiter. Het ontwikkelde gas is koolstofdioxide, en wanneer dat in water oplost gaat de oplossing een zure reactie vertonen: de pH gaat dalen. Je kunt dat heel goed volgen als je aan het water een geschikte indicator toevoegt.
De beschrijving van deze demo staat in het boek Showdechemie – effectief demonstreren.
Aanvulling
Waarom worden aspirine en andere pijnstillers als bruistablet verkocht?
Aspirine werd vroeger als tablet geslikt, waardoor nogal wat mensen maagklachten kregen, soms zelfs een maagbloeding. Artsen veronderstelden dat de tablet tegen de maagwand bleef plakken en daar ter plaatse door de wand heen brandde.
Door de reactie valt het tablet uit elkaar. Dank zij de fijnere verdeling wordt de maagwand minder gauw aangetast. Uiteindelijk zijn bruistabletten gemaakt om er zeker van te zijn dat mensen wachten tot het bruisen ophoudt. Dan is de pijnstiller opgelost en dus fijn verdeeld over de vloeistof. De kans dat grotere stukjes van de tablet tegen de maagwand blijven zitten en daar de wand aantasten is dan dus aanmerkelijk verkleind.
Bronnen
Peck, L., Irgolic, K. & O'Connor, R. (1980). Bicarbonate in Alka-Seltzer: a general chemistry experiment. J. Chem. Educ., 57 (7), 517.
Sarquis, A.M. & Woodward, L.M. (1999). Alka Seltzer Poppers: An Interactive Exploration. J. Chem. Educ., 76(3), 385-386.
Scheffers-Sap, M. en Heijden, A. van der (1992). Van magie tot chemie. Deel 1, #8. ’s Hertogenbosch: KPC.
