De kleur van een oplossing van nikkelionen hangt af van het milieu.
De kleur van metaalionen hangt af van de vloeistof waarin die ionen zijn opgelost. Nikkelionen zijn groen, denken wij te weten. Maar dat komt alleen doordat wij ze uitsluitend van waterige oplossingen kennen. Deze proef toont aan dat er in een andere omgeving andere kleuren te zien zijn.
De beschrijving van deze demo staat in het boek ShowdeChemie2.
Ervaringen van tester Jolanda Nauta
We hebben de proef gedaan maar het drogen van de nikkel vonden we eigenlijk teveel werk. Dat is er niet van gekomen, ook omdat bio de droogstoof nodig had.
Omdat we toch alles in de zuurkast moesten doen en het voor ons geen leerlingenproef is hebben we geen 300 mL oplossing gemaakt. Dan heb je aan 25 mL ruim voldoende.
Buis 1: referentie
Buis 2: 2 cm oplossing + 10 druppels ammonia
Buis 3: 2 cm oplossing + 30 druppels ammonia
Buis 4: 2 cm oplossing + 2 keer een volle pasteurpipe t(=overmaat)
De kleuren waren mooi te zien, maar je moet er niet kleurenblind voor zijn.
Als je een zaklamp gebruikt is het effect beter zichtbaar.
Veiligheid
Nikkel en verschillende nikkelverbindingen zijn door het National Toxicology Program (NTP) aangewezen als zeer waarschijnlijk carcinogeen. Het International Agency for Research on Cancer (IARC) heeft nikkelverbindingen in groep 1 geplaatst (er is voldoende bewijs dat nikkel humaan carcinogeen is) en nikkel in groep 2B (is mogelijk humaan carcinogeen). OSHA geeft aan dat nikkel niet carcinogeen is. De ACGIH bevestigt wel dat nikkel humaan carcinogeen is.
Op grond hiervan raden we aan dat een docent of een toa deze proef alleen kan demonstreren (met passende veiligheidsmaatregelen). Leerlingen moeten nadrukkelijk niet met nikkeloplossingen in aanraking komen.
