Showdechemie2 R11 Een omkeerbare blauw-oranjereactie

18 april • Jaap van Schravendijk en Henny Kramers-Pals • Kim van de Kant

Kaliumnatriumtartraat (seignettezout) wordt veel gebruikt om glucose aan te tonen. Hier wordt waterstofperoxide als oxidator gebruikt. In aanwezigheid van koperionen ontwikkelt zich (spectaculair) zuurstof.

Vorige Volgende

Kaliumnatriumtartraat, seignettezout, heeft als formule KNaC4H4O6.4H2O. Het is het dubbelzout van wijnsteenzuur, C4H6O6, het zuur dat Louis Pasteur al in 1848 op het idee heeft gebracht dat er spiegelbeeldmoleculen bestaan. Seignettezout is één van de bestanddelen van fehlingsreagens, dat wordt gebruikt om glucose en andere reducerende suikers aan te tonen. Bij deze demonstratieproef wordt waterstofperoxide als oxidator gebruikt. De beschrijving van deze demo staat in het boek ShowdeChemie2.

 

Een alternatieve uitvoering is de volgende. Verwarm alleen het seignettezout met het waterstofperoxide, voeg daarna het kopersulfaat toe. Je krijgt dan een kleurloze oplossing die bij toevoegen van iets blauws oranje kleurt en bij toevoegen van iets kleurloos blauw kleurt. De tester, toa Joyce van den Hoven: “Mijn leerlingen van 4 havo volgden het spektakel belangstellend en beweerden dat dit scheikunde was zoals je je scheikunde voorstelt”.

Bronvermelding
  1. Boek: Roesky, H. W. & Möckel K. (1996). Chemische Kabinettstücke, p. 67 - 68. Weinheim: VHC. ISBN 3-527-29426-0.
  2. Artikel: Sherman, M.C. & Weil, D. (1991). A reversible blue-and-gold reaction. J.Chem.Ed. 68(12), 1037.
Leswerk