Voorwoord: Bouwen, wat mag dat kosten?

Bij de bouw van huizen worden allerlei afwegingen gemaakt. Kosten van bouwmateriaal, hoeveelheid werk, onderhoud. Voordat je aan de slag kunt, heb je van diverse instanties goedkeuring nodig. Er zijn immers allerlei belangen te beschermen, maar niet elke betrokkene in dit proces kan zijn zegje daarin doen. Vaak wordt tropisch hardhout gekozen om kozijnen te maken, omdat het lang mee gaat. Een grote boom in een tropisch regenwoud hoor je niet protesteren wanneer de kettingzaag erin gezet wordt. Hooguit kan hij je verpletteren. Het hardhout uit de boom verdedigt zich wel, maar dan tegen schimmels en andere bedreigingen.
Natuur heeft waarde. Toch blijkt een dode boom vaak meer waard dan een levende. 
Ook de plek waar die boom stond heeft waarde, om bijvoorbeeld landbouwgrond van te maken. Tropisch regenwoud maakt zo plaats voor soja of oliepalmen. Soja gaat naar onze koeien, olie naar ons voedsel, het hardhout van de boom naar onze kozijnen, de opbrengst naar onze portemonnee.
De NVON gaat niet over de goedkeuring voor het al dan niet kappen van tropische woudreuzen. Maar we leiden samen wel de jonge mensen op die in de toekomst de beslissingen nemen die het tropisch regenwoud kunnen beschermen. Dat hoeven we niet in de tropen te doen, dat gebeurt hier in ons eigen land. 
Bijvoorbeeld door te zorgen dat we de ingrediënten van ons voedsel, cosmetica en diervoeding niet laten verbouwen op plekken waar tropisch bos omgezet wordt in landbouwgrond.
Maar laten we ook naar onszelf kijken. In ons eigen land hebben we al lang geleden natuur omgezet in landbouwgrond. Vlees en melk produceren gaat gepaard met grote stille raaigrasvelden of maisakkers waar vogels en insecten weinig te zoeken hebben. Ook ons waterbeheer is lange tijd goeddeels bepaald door de eisen van de landbouw. Zware machines vragen een lage grondwaterstand, waardoor ons land in rap tempo inklinkt. Verder bouw je huizen en bedrijven liever niet op goede landbouwgrond, waardoor we steeds vaker op plekken zijn gaan wonen en werken waar we ons goed moeten beschermen tegen overstromingen.
Als we ontdekken dat een levende boom ons méér opbrengt dan het dode hout of de vrijgekomen grond, kan biodiversiteit in de natuur zich weer herstellen. Er is becijferd dat we daarvoor zo’n 30% van de landbouwgrond moeten teruggeven aan de natuur (Nature, 14 oktober 2020). We moeten bouwen, maar ook bewaren. In het jaar 2020 hebben we met alle online werken en vergaderen gemerkt hoe belangrijk het is dat we in ons land een uitstekende digitale infrastructuur hebben gebouwd. Ook dat draagt bij aan een duurzame samenleving. Die technologie is bijna even vanzelfsprekend als water uit de kraan.
Bouwen aan goede verbindingen tussen mensen vraagt ook om fysiek contact. Ik wens ons allen toe dat daar in het nieuwe jaar weer de mogelijkheden voor komen.

Jan Jaap Wietsma
Voorzitter NVON
Reacties naar: j.j.wietsma@nvon.nl