Voorwoord: Inhoud

Inhoud

Als ik terugkijk op de campagne ‘Tijd voor Betekenisvol Bètaonderwijs’ komt het woord ‘inhoud’ bovendrijven. Het lijkt om tijd te draaien maar het is veel meer een strijd over vakinhoud. Zijn de bètavakken straks nog inhoudelijk relevant? Krijgen leerlingen nog voldoende inhoud vanuit een natuurwetenschappelijk perspectief mee? Leiden we leerlingen op tot mondige burgers, die ook besef hebben van de bijdrage van natuurwetenschappen aan burgerschap? Minder tijd voor een vak betekent verlies van inhoud.

Ook dit is onderdeel van de Kamerdebatten over het Onderwijs. Het Malieveld stond vol vanwege protesten tegen de groteske bezuinigingen op hogescholen en universiteiten. Dat lijkt te gaan over centen, maar gaat uiteindelijk over de inhoud. Waarom is het verantwoord dat we twee miljard bezuinigen op onderwijs in een land waar kennis ons voornaamste economische goed is? De technische sector heeft veel mensen nodig die geschoold zijn op mbo, hbo en wo-niveau. We spelen in de wereld nu nog behoorlijk mee als het gaat om onderzoek en innovatie. Het kabinet vindt dat het volgens ‘de kiezer’ wel een onsje minder kan met die universiteiten en hogescholen, of liever gezegd: vele kilo’s minder. Blijkbaar is het belangrijker dat je (op jaarbasis!) misschien 200 euro minder kwijt bent aan je zorgkosten dan dat er goed werkende behandelingen gevonden worden voor de aandoeningen waarvoor je naar het ziekenhuis moet. We kunnen niet zonder brede kennis en hebben ook kennis nodig in vakgebieden waar weinig studenten zich aanmelden. Door te korten op het budget van het hoger onderwijs leid je minder kritische denkers op en dat is wat populisten graag willen. Dat maakt deze voorgenomen bezuiniging ook een strijd om inhoud.

Ik schreef al eerder over de vorming van een beroepsgroep van leraren. Dat gaat om de vorm (hoe organiseer je het) én over de inhoud: ons vak, onze vakdidactiek en onze pedagogiek. De vorming van een beroepsgroep bespreken we in FvOv-verband met vakverenigingen, andere bonden en het ministerie. Het overleg over arbeidsvoorwaarden is in ons land uitstekend vastgelegd in allerlei regelingen en structuren. Maar het ontwikkelen van de inhoudelijke kant van ons werk is nauwelijks formeel geregeld. Hoe bewaken we samen de inhoud van ons vak, onze lessen, onze lesmaterialen? Kunnen we de tijd besteden om dat samen te doen? Bewaken we de kwaliteit? Die vraag komt ook bovendrijven bij de ontwikkeling van open leermaterialen, waar we als NVON op verschillende manieren bij betrokken zijn. Het is een beweging om als leraar weer inhoudelijk eigenaar te worden van de les: je kunt zelf materiaal schrijven of aanpassen voor jouw situatie. Maar hoe is geborgd dat er goed materiaal gemaakt en ingezet wordt? Wie gaat er over de kwaliteit? Als we vinden dat leraren meer aan het roer moeten staan, en zeggenschap moeten hebben over de inhoud van hun lessen, dan moet er nog veel gebeuren. Het ontwikkelen en kiezen van leermateriaal en bewaken van kwaliteit daarvan vraagt om samenwerken van leraren in schoolteams, vakverenigingen en met experts uit onderzoek en wetenschap. Daarom moet er in de werkweek van leraren tijd beschikbaar zijn om aan materialen en lessen te werken.

Dat legt de ook inhoudelijke kwaliteit van het onderwijs (ontwikkeling curriculum, lesmaterialen en didactische uitwerking in lessen) sterker in handen van leraren. Ik zie daarin een belangrijke rol voor de NVON als vakvereniging. We hebben laten zien dat we een goede partner zijn als het gaat over de inhoudelijke ontwikkeling van het curriculum. Die rol wordt zeer gewaardeerd en zal naar verwachting ook in de komende jaren versterkt worden. Het is dan wel van essentieel belang dat vakverenigingen ook vanuit die inhoudelijke rol gefaciliteerd worden. Niet alleen via de vakbondskant, maar ook via de weg van een inhoudelijke verantwoordelijkheid, waardoor de beroepsgroep een sterke positie krijgt. Een mooi perspectief om als 50-jarige NVON onze schouders onder te zetten.

Jan Jaap Wietsma

Voorzitter NVON

Reacties naar: j.j.wietsma@nvon.nl