Het is uit de opgave niet duidelijk in welke verhouding 1,4-DCB en 3,4-DCB in het vloeistofmengsel dat naar R2 wordt gevoerd aanwezig zijn. Dat betekent dat, als je het evenwicht als solute/solvent wil behandelen het niet vast staat welke van de twee isomeren dan het solute en welke het oplosmiddel is, terwijl het CV er impliciet van uitgaat dat 3,4-DCB opgelost is in 1,4-DCB. Je kan volgens mij ook prima andersom redeneren, en stellen dat 1,4-DCB het solute is en 3,4-DCB het oplosmiddel, waarmee K = 1 / [1,4-DCB]. Ook is het goed mogelijk de verhouding isomeren in het mengsel zodanig is dat de de concentratie als benadering van activiteit veel afwijkt. De simpele uitdrukking van K in concentraties is dan niet meer van toepassing, maar wellicht dat een fysisch chemicus daar nog wat over kan zeggen. Je kunt het leerlingen dan ook niet aanrekenen als ze beide isomeren in de evenwichtsvoorwaarde zetten, alsof er een derde stof als hypothetisch oplosmiddel aanwezig is (K = [3,4-DCB] / [1,4-DCB], zoals een aantal van mijn leerlingen doen) Zoals de vraag nu gesteld is kan je niet verwachten dat leerlingen tot een goed, chemisch verantwoord antwoord kunnen komen en zou het eerste bolletje (evenwichtsvoorwaarde) niet moeten meetellen in de normering. Het tweede bolletje kan los daarvan wel beredeneerd worden. Ik wacht in elk geval met scoren van deze vraag op de kringbesprekingen en hopelijk een aanvulling op het CV.

@Ewoud, In de opgave staat dat je rekening moet houden met de de omstandigheden die heersen in R2. Dat betekent dat 1,4-DCB een vloeistof is en 1,3-DCB een gas.

Ik heb het 2e bolletje alleen toegekend als expliciet vermeld is dat "het evenwicht afloopt". Heb ik dat juist geïnterpreteerd?

@Siewertsen en @Van Damme: Op de kringbespreking Leiden is aangegeven dat het (ook) het "aftappen" of "opvangen" expliciet vermeld moet worden. Dat zie ik helaas bij geen van mijn leerlingen terug.

in kring noord werd dit ook vermeld; aftappen in combinatie met evenwicht aflopen naar rechts!

Als vermeld wordt dat het gas uit de oplossing verdwijnt/ontsnapt (whatever) en het evenwicht daardoor afloopt. Dan lijkt me dat toch ook voldoende? Of ben ik dan te makkelijk? ;-)

Ik vind dat te makkelijk, als je niet vermeld dat het uit de reactor verdwijnt bouwt de (partiële) druk gewoon op, daarmee ook de concentratie, en zal het evenwicht dus niet aflopen. Het moet m.i. echt een combinatie zijn van aftappen (verwijderen uit de reactor dus) en dat daardoor het evenwicht naar rechts af gaat lopen.

@Rijneveld ik vind wel dat "het gas ontsnapt uit de vloeistof dus evenwicht loopt af naar rechts voldoende is" Dat dat gas, als het niet weg kan, daar dan druk opbouwt en er dus uiteindelijk geen gas meer zal ontsnappen vind ik echt te veel gevraagd als je de vraag leest, zeker voor 1 punt.

Er moet wel blijken dat dit een fabriek is die dit produkt wil maken. Dus dat je de omstandigheden zo hebt gekozen dat je zoveel mogelijk 3,4 DCB maakt, en dus uit de reactor haalt.

@Molenkamp-Gorter   

Het doel van de vraag is, denk ik, om kennis over het verschuiven van evenwichten te testen, niet hun industriële inzicht, zeker niet voor 1 punt.

"daardoor kan er een zo hoog mogelijke opbrengst 3<4-DCB worden bereikt" hoeft de leerling niet toe te voegen, want dat staat in de vraag.