Een paar jaar geleden heb ik voor het tekenen van Lewis structuren een invultabelletje ontwikkeld waarbij alle atomen en ladingen moeten worden ingevoerd. Een paar simpele stappen (edelgasconfiguratie, valentie electronen en lading per atoom invullen) levert direct het aantal GEP, VEP en ook of het een radicaal betreft.

Ik was dan ook blij dat O₂ ^-  invullen 1 Gep, 5 Vep, 1 radicaal oplevert....

De tabel werkt prima, maar voor grotere moleculen wat tijdrovender.

Mijns inziens is het cv antwoord bij bolletje 2 geen quote. Dus.. uit het gehele antwoord moet blijken dat het reactief is, met enige toelichting. Als een leerling niet zowel radicaal àls ongepaard electron noemt, maar wel een radicaal/ongepaard elektron heeft getekend (al dan niet in een juiste of onjuiste (die dan weer goedgerekend moet worden) Lewis) dan ben ik zeer geneigd het 2e bolletje mits wel enige toelichting, dus òf radicaal dus reacief òf ongepaard elektron dus reactief.

Het cv biedt dus de ruimte, aangezien het geen letterlijke quote is, om òf de term  radicaal òf de term ongepaard elektron achterwege te laten. (Uiteraard niet beide, anders is er geen uitleg..)

Omdat in het CV (gelukkig) staat dat dit een voorbeeld is van een juist antwoord, heb je de vrijheid om andere antwoorden op vakinhoudelijke gronden goed te tellen.

Ik  zou het 2^e bolletje óók willen toekennen voor:

1. Omdat het O-atoom met het ongepaarde elektron minder dan een octet elektronen heeft (is het reactief).

2. Omdat het linker O-atoom (in de tekening) minder dan een octet elektronen heeft (is het reactief).

3. Omdat het linker O-atoom (in de tekening) een radicaal-elektron heeft (is het reactief).

4. Omdat het linker O-atoom (in de tekening) een ongepaard elektron heeft (is het reactief).

5. Omdat het ene O-atoom (in de tekening) minder dan een octet elektronen heeft (is het reactief).

Niet goed tellen:

6. Omdat het linker O-atoom (in de tekening) niet voldoet aan de octetregel (is het reactief). (want dit staat al in de tekst)

Mee eens?

Ik zie nu dat Schaareman zojuist ook een soortgelijke opmerking geplaatst heeft. Ik ben het dus met hem eens. De vraag is nog wel of ook de uitleg met alleen "minder dan octet" (punt 2. en 5. hierboven) voldoende toelichting is. Ik denk van wel.

In algemene zin: de bollen zijn (of worden veelal opgevat als) een bindender criteriumoverzicht dan het voorbeeldantwoord erboven.

Maar net als bij het (wel door CvTE herstelde) wel of niet noemen van 'thermoplast' bij vraag 24: ook ik heb moeite met de verplichting om het woord 'radicaal' te vereisen. De vraagstelling biedt de leerling ruimte om hetzelfde inzicht anders op papier te tonen, bijv. noemen van ontbreken van octet/edelgasconfiguratie. Gezien de bedenkingen bij een aantal andere taalkundige zaken in het voorgelegde examen (die ik van meer mensen lees) kun je je afvragen of de examenmakers bewust en met reden het woord 'radicaal' genoemd willen zien. Ik voel de neiging om hier - uiteraard per geval onderbouwd - ruimte te zoeken, samen met mijn 2e corrector. Maar ik moet hier nog geraken qua correctie.

Ik vind de verontwaardiging over de opmerking in het CV wat ver gaan. In de tekst staat dat één van beide atomen in het ion niet voldoet aan de octetregel. Dat zuurstof dus over zijn octet heen gaat zou op basis van die opmerking kunnen. Een leerling heeft dat bij het oefenen hiervoor vast ook wel eens gezien bij een zwavel- of fosforatoom en waarom zou het voor een leerling dan niet kunnen bij zuurstof?

Een leerling moet dan nog steeds een correct aantal elektronen rondom de zuurstofatomen tekenen, bedenken dat er dus een ongepaard elektron is én de formele lading juist plaatsen. Dat samen lijkt me nog steeds dan wel een punt waard. Dat het chemisch gezien dan niet helemaal juist is hebben de makers erkend door het als opmerking te plaatsen en niet als alternatief voorbeeldantwoord.

@Koen, eens, ik zie ook niet in waarom dat voor een ll zoveel vreemder is dan 1 electron minder, zeker omdat ze radicalen niet zo vaak tekenen, iig niet bij mij :(.

Ik vind het flauw dat al slln hier geen radicaal verzinnen dat direct alle punten lijkt te kosten.

 

Mede op basis van de syllabus E1-1 lijkt mij dat als een ongepaard elektron is getekend in de lewis-structuur (en dat dus een radicaal is), het benoemen van radicaal of ongepaard elektron in relatie tot reactiviteit een compleet (en bij juiste lewisstructuur) chemisch juist antwoord op de vraag oplevert, en dus voldoende voor 2e bolletje. Dit sluit aan op advies van landelijke bespreking: "geen radicaal getekend/benoemd, dan bolletje 2 niet scoren".

Voor al het overige valt het kunnen tekenen van lewisstructuur van ionen, en atoombouw van radicalen inclusief maximale elektronen per schil duidelijk binnen de syllabus, dus met de opmerking in CV is goedkeuren 9 elektronen in L schil een mazzeltje voor die leerlingen.

@ Arthur van der Heiden: Met antwoord 1 t/m 5: eens! Maar ik zou antwoord 6 dan ook goed willen rekenen. Een leerling legt een (juist) verband tussen de vraag (waarom is het deeltje zo reactief) en een gegeven in de tekst dat niet in de vraag zelf staat (een van de O-atomen heeft geen octet / zal proberen om weer een octet te krijgen). Wat is daar mis mee?

Het deel tot radicaal is verplicht in beide antwoorden en we moeten het CV volgen. Chemisch juist werkt niet hier omdat het iets precies vraagt, met opties vanaf want.

@ Tobias Schrama: waarom niet? "Chemisch juist" gaat toch juist over antwoorden die niet in het correctievoorschrift staan, maar die op vakinhoudelijke gronden wel kloppen? Als een leerling een juiste Lewisstructuur tekent en vervolgens opmerkt dat dit deeltje reactief is, omdat een van de zuurstofatomen geen octet heeft en dit dus zal proberen te vormen, dan is de vraag toch vakinhoudelijk correct beantwoord?