Cola is zoet. Gewone cola bestaat hoofdzakelijk uit water en suiker met wat smaakstoffen. Er bestaat ook cola‑light. Hierin is de suiker vervangen door zoetstof. Door suiker aan water toe te voegen verandert de dichtheid van de vloeistof: deze wordt groter. Hiervan gaan we in dit practicum gebruik maken. Eerst vergelijken we de dichtheid van gewone cola met die van suikervrije cola. We gaan daarna het suikergehalte van gewone cola bepalen (in gram per liter) uit de dichtheid van de cola. De leerlingen mogen dan zelf een oordeel over het drinken van cola en cola‑light vellen.
Bekerglas 250 ml. Pipet 25 ml. Balans (bovenweger). Cola zonder koolzuur. Cola‑light zonder koolzuur.
Met dit experiment bepaal je de hoeveelheid suiker in een liter cola en een liter cola light. Je kunt dan voor jezelf een conclusie trekken over hoe gezond het drinken van gewone cola is in vergelijk met cola light.
Zet een droog en schoon bekerglas van 250 ml op een bovenweger en noteer de massa van het lege bekerglas. Spoel de pipet met de koolzuurvrije cola.
Pipetteer nauwkeurig 25 ml cola in het bekerglas. Bepaal de massa van bekerglas met cola en noteer deze. Herhaal de vorige twee stappen tot het volume van de cola in het bekerglas 125 ml bedraagt. Zet je metingen in een tabel.
Doe dezelfde metingen met cola-light.
Bereken de massa van alleen de cola bij de verschillende hoeveelheden cola. Zet dan de metingen van de massa van de cola in de grafiek uit tegen het volume. Je kunt daar een mooie rechte lijn door trekken!
Doe hetzelfde met de metingen van de cola-light.
Uit de grafiek kun je nu de dichtheid van cola en van cola light bepalebn.
Dichtheid cola = .... g/mL
Dichtheid cola-light = ... g/mL.
| stof | dichtheid |
| suiker | 1,58 g/mL |
| water | 1,00 g/mL |
Nu kun je de massa van 1 liter cola berekenen en in vergelijk met cola-light bepalen hoeveel suiker er in één liter cola zit.
Bereken hoeveel 1 liter cola weegt. Noem dit \(z\).
\(z=\) ... g.
Stel nu dat 1000 milliliter cola x g suiker en y g water bevat. Je kunt dan stellen \(x+y=z\) .
Laat zien dat je voor het volume kunt stellen: \(\frac{x}{1,58}+\frac{y}{1,00}=1000\)
Je hebt nu twee vergelijkingen met twee onbekenden \(x \text{ en } y\) die je kunt oplossen.door te noteren \(y=\) ... en daarna x te berekenen.
Nu weet je de hoeveelheid suiker in een liter cola.
Doe op een soortgelijke manier een uitspraak over het suikergehalte van cola-light, ervan uitgaande dat behalve de suiker (en het kleine beetje aspartaam als zoetmiddel) de stoffen in beide cola's gelijk is.
