Zeestromingen beïnvloeden het klimaat vooral door het opslaan en transporteren van warmte van lagere naar hogere breedtegraden. Verschillen in temperatuur (thermo) en zoutgehalte (halien) bepalen de dichtheid van het zeewater. Warm water heeft minder dichtheid dan koud water, waardoor het relatief warme water zich aan het oppervlak bevindt. Zout water heeft een grotere dichtheid dan zoet water waardoor het zoute water makkelijk zinkt. Op deze twee basisprincipes berust de thermohaliene circulatie.
Wanneer we uitzoomen op de wereldkaart, zien we dat alle oceaanbekkens op deze manier verbonden zijn. Het is dus beter om over één globale oceaan te spreken.
De Golfstroom ontstaat in de Golf van Mexico; wanneer deze noordoostwaarts stroomt, verliest ze warmte en wordt het water zwaarder. Het water van de Golfstroom bevriest in de Noordelijke IJszee. Het ijs bestaat uit zoet water omdat het zout niet mee bevriest. Het zwaardere zoute water zinkt naar de diepte en vormt een zich omkerende diepwaterstroom. Ditzelfde gebeurt ook in de zeeën rond Antarctica.
Leerlingen gaan in deze leeractiviteit een model van een gestratificeerde ‘oceaan’ met verschillende waterlagen (oppervlaktewater, intermediair water en diep water) maken. Ze krijgen inzicht in het effect van de verschillende dichtheden van zoet en zout water, van warm en koud water en leren het verband te zien tussen de opwarming van de aarde en de thermohaliene circulatie, Zie https://youtu.be/oSd3S3bkoh8.
Deze leeractiviteit is gebaseerd op lesmateriaal van VLIZ, https://www.planeetzee.be
Suggesties voor vervolg
Zie andere modules op de hieronder vermelde website
Zie leeractiviteiten elders in dit boek:
Extra informatie
Artikelen uit het boek ‘Water gewoon bijzonder’
Leerling- en docentmateriaal
Het materiaal dat nodig is om de opdrachten uit te kunnen voeren, is in drie bijlagen bij dit artikel te vinden (zie hieronder).
1.5.2-Oceaancirculatie-docentenhandleiding-opdrachten-en-antwoorden.pdf
1.5.3-Vlaamse-termen-die-in-Nederland-niet-gebruikt-worden-.docx
Leswerk
