De meeste wetenschappers zijn het erover eens dat de huidige klimaatverandering vooral het gevolg is van activiteiten van de mens. Die activiteiten hebben onder andere een toename van de hoeveelheid koolstofdioxide (CO2) tot gevolg. Verhoging van de CO2-concentratie in de atmosfeer leidt tot versterking van het broeikaseffect, dat op zijn beurt weer zorgt voor temperatuurstijging; het wordt dus warmer op de aarde.
Verhoging van de CO2-concentratie in het milieu heeft echter meer gevolgen dan alleen opwarming van de aarde. Eén van de effecten is het verzuren van de zeeën. In dit project wordt door een onderzoek uitgevoerd naar de ontkalking van mosselschelpen in relatie met de aanwezigheid van verschillende concentraties zuur in het omringende ‘zeewater’. Voorafgaand wordt de anatomie van de mossel bestudeerd.
Het project bestaat uit een praktisch en een theoretisch deel. Het praktische deel is een natuurwetenschappelijk onderzoek met mosselschelpen. Het gewicht van mosselschelpen wordt bepaald, nadat deze zich minimaal een week in water met verschillende concentraties zuur hebben bevonden. De resultaten van dit onderzoek (gewichtsverlies door ontkalking) worden in een verslag beschreven waarin ook de anatomische tekeningen van de mossel worden opgenomen.
Daarnaast worden vragen over de theoretische achtergrond van klimaatverandering als gevolg van het versterkte broeikaseffect beantwoord. Aan de hand van deze informatie en de gevonden meetresultaten wordt per groepje een PowerPointpresentatie of een poster over de gevolgen van CO2-toename in de atmosfeer (in relatie met verzuring/ontkalking van de mosselschelp) gemaakt en gepresenteerd.
Het lesmateriaal maakt deel uit van de serie Nederland leeft met water en is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat (2008). De ontwikkeling van de opdrachten vond plaats in samenwerking met het Cito.
Extra informatie
Artikel uit het boek ‘Water gewoon bijzonder’
• Jan Seys en Lieselot Verduijn, ‘Verzuring van de oceaan’
Leerling- en docentmateriaal
Het materiaal dat nodig is om de opdrachten uit te kunnen voeren, is in onderstaande bijlagen te vinden.
4.7.2-LA-Invloed-van-CO2-op-de-mosselschelp_docentenhandleiding.docx
4.7.3-LA-Invloed-van-CO2-op-de-mosselschelp_Anatomie-van-de-mossel.docx
4.7.4-LA-Invloed-van-CO2-op-de-mosselschelp_an_inconvenient_truth-h.ref.MPG
4.7.5-LA-Invloed-van-CO2-op-de-mosselschelp_Artikel-uit-Boomblad.pdf
Leswerk
