Voorwoord: Veelkleurig

Jan Jaap Wietsma

Het voorwoord van NVON-voorzitter Jan Jaap Wietsma: Veelkleurig

Kleur is belangrijk in het leven van mensen. Lang geleden onderzocht ik hoe we kleuren zien. De laatste tijd ben ik weer wat meer bezig met schilderen. Het is heel plezierig met een boomtakje als inspiratie geconcentreerd te werken met potlood, gum, water, kleurstoffen, penselen en een ondergrond van katoen. Geconcentreerd kijken, proberen in lijntjes en penseelstreken de essentie te pakken uit een grote variatie aan  kleurtinten. Intussen heb ik van veel tinten de naam geleerd. Enkele van mijn favorieten, gebrande sienna, ruwe omber, neutral tint en alizarine crimson, waren nodig voor de afbeelding van het kleine takje hierboven. In verf zitten kleurige pigmenten, die samen met bindmiddel uit de gomboom (arabische gom) of vlas (lijnolie) aan de ondergrond blijven kleven. De kleurstoffen worden van oudsher gemaakt uit mineralen, verbrand hout en andere, curieuze bronnen met mooie namen. De meeste kleuren kunnen tegenwoordig chemisch nagemaakt worden. Toch blijven kostbare kleurstoffen uit edelstenen hun bijzondere aantrekkingskracht houden, zoals het echte diepblauwe ultramarijn (‘van overzee’, gewonnen uit de lapis lazuli uit Afghanistan). Rembrandt gebruikte het niet, omdat het zo duur was. De kennis om mooie en nuttige dingen te maken noemen we lang niet altijd ‘technologie’. Toch zijn tekenen, schilderen of schrijven dat ook. Niet alleen potlood, pen of penseel, maar ook het papier, linnen of katoen, de kleurstoffen, bindmiddelen en manier waarop ze gemaakt en verpakt worden, vormen technologie. Ook de vaardigheid om de materialen optimaal te gebruiken zijn bepalend voor het resultaat. Om die vaardigheden onder de knie te krijgen, is het noodzakelijk om voorbeelden te krijgen, veel te oefenen en te laten zien wat je gemaakt hebt. Dat doen we in ons onderwijs. Wanneer we beseffen dat ook het vastleggen van kunst en taal afhankelijk is van de kennis van natuur en technologie, is duidelijk dat onze vakken een breed terrein bestrijken. Het kan ook  helpen om de vrees voor technologie te overwinnen. Dat we tegenwoordig alles kunnen kopen en niet meer zelf maken of zien maken, draagt ertoe bij dat we geen idee hebben hoeveel energie of grondstoffen er voor gebruikt worden. Dat besef bijbrengen is van groot belang in het onderwijs rond duurzame ontwikkeling, waar een auteursgroep voor de NVON momenteel een boek over schrijft.

Het thema voor deze NVOX vormt ook een spiegel voor de NVON. In goede harmonie krijgen kleuren samen hun zeggingskracht. Ik spreek de wens uit dat de NVON zich ook in 2020 als een bloeiende en veelkleurige vereniging verder mag ontwikkelen.
Bestuur, commissies en sectiebesturen komen begin februari bijeen om samen scherp te krijgen wat we als NVON in het nieuwe jaar willen bereiken en hoe we daaraan gaan werken. Als u suggesties hebt om dit proces te bevorderen, hoor ik dat graag van u.

Jan Jaap Wietsma
Voorzitter NVON

Reacties naar: j.j.wietsma@nvon.nl

507_NVOX19_TDS_NR-10.pdf
NVOX

NVOX 2019 • nummer 10 • bladzijde 507