@Ewoud Woelderink:

Dit lijkt mij inderdaad een juistere verdeling, dwz. beter aansluitend bij de vraag zoals die gesteld is.

Prima (substantieel verbeterd) voorstel van de Kruif en Ewoud; maar ik ben bang dat het cv hier niet voor wordt aangepast. We zullen het voor nu moeten doen met het huidige cv en de punten moeten toekennen analoog aan de verdeling in cv.

Mocht er toch een aanpassing komen, dan hoop ik dat er ook wat suggesties komen over *4 indien een leerling een fout triplet verwerkt. Want wat doe je met antwoorden die ingaan op een nieuw startcodon in gezond eiwit; dus er wordt een nieuw eiwit gestart. Het gemuteerde eiwit is dan langer. (Best voor te stellen dat een scheikundige zonder biologie dat denkt). 

Of: het effect dat er isoleucine wordt ingebouwd ipv methionine / arginine wordt ingebouwd inplaats van glycine; tja, wat valt er verder nog te zeggen? Dat dat effect heeft op het functioneel deel van het eiwit? Of is het vaststellen dat er een ander aminozuur wordt ingebouwd wel voldoende voor het 4e punt? Trek je dat punt alleen er weer af als kandidaat over "inbouwen van verkeerd eiwit" begint of een ander semantische fout maakt?

Leuke opgave; cv is van weinig waarde voor deze vraag.

Ik heb net bij Algemeen deze link geplaatst, omdat ik niet meer wist bij welke vraag deze discussie was...: bolletjes zelf opstellen mag zeker. Maar wel in de lijn van het CV:

https://www.examenblad.nl/2025/onderwerpen/correctie-centrale-examens

Scroll naar beneden daar, tot de illustratie. 

Maar...keur nooit iets goed wat je bij je tweede correctiewerk af zou keuren. 

Een leerling volgt bij mij een andere redenatie:

- startcodon is 209-210-211. --> 3396 is het middelste base van het triplet, want ook een even getal. Vervolgens is de rest van de vraag perfect beantwoord. 

In eerdere examens wordt gevraagd naar het nummer van de aminozuureenheid. Hier niet. Mijns inziens is deze vraag dus in zijn geheel correct. Zijn jullie het met me eens?

@Saskia: nee. De bepaling van de plaats van de mutatie in het triplet is fout. Aangezien een triplet uit 3 base-paren bestaat, is het middelste basepaar om-en-om even en oneven. Die beredenering gaat niet op. Kost *1 en *2, maximaal 2p over.

@Arjan van Ginneken ...waarom kost één fout dan twee bolletjes? 

Maar..ik heb antwoord van het examenloket....waarom dat dan niet duidelijker in het CV vermeld, zou ik zeggen. Maar we hebben het allemaal wel oké in de vrije benadering van deze vraag, als ik onze reacties zo lees.

"Dank voor uw bericht. Wij hebben deze voorgelegd aan onze vakdeskundigen en ontvingen de volgende reactie:

U geeft aan dat het correctievoorschrift niet in overeenstemming is met de vraag. De deelscores sluiten aan bij het gegeven voorbeeld, waardoor de indruk kan ontstaan dat er maar een mogelijke methode is om antwoord te geven.

De essentie van de eerste twee deelscores in het correctiemodel is dat moet worden bepaald waar het codon ligt, zodat de gemuteerde base kan worden benoemd. Deze bepaling kan ook op een andere methode dan de gegeven methode.
"

Later toegevoegd: Wouter was me net voor ;) verwijderen van mijn reactie kan niet.

Antwoord van de examenlijn:

U geeft aan dat het correctievoorschrift niet in overeenstemming is met de vraag. De deelscores sluiten aan bij het gegeven voorbeeld, waardoor de indruk kan ontstaan dat er maar een mogelijke methode is om antwoord te geven.

De essentie van de eerste twee deelscores in het correctiemodel is dat moet worden bepaald waar het codon ligt, zodat de gemuteerde base kan worden benoemd. Deze bepaling kan ook op een andere methode dan de gegeven methode.

@Arjan en @Wouter: ik zie wel waarom het 2 punten kost, want in die 2 bolletjes zie ik 2 denkstappen die allebei niet goed gaan: Bij *1 corrigeren voor de eerste 208 niet-meetellende basen, en dan bij *2 consequent beredeneren welke positie in het triplet we te pakken hebben bij 3396.

Met het vergelijken van even/oneven corrigeren we niet (goed) voor de eerste 208 en beredeneren we niet met eenheden van 3/tripletten

Wat een leuke vraag... en dat op het eind van het (helaas weer te lange) examen......

Maar.. cynische modus uit en oplosmodus aan;

Volgens mij is het 1e bolletje volstrekt eenduidig alleen te scoren als ze DIE berekening volgen. Anders niet. Dat is het voordeel van deze formulering.. alleen bij -208 1e bol (en een nadeel voor orgineel denkenden).

Dan begint het; er staat steeds bij de vervolgbolletjes "consequent" dus; doorredeneren met eventueel gemaakte fouten.

Voor het 2e bolletje zijn er dan 3 opties om dit te krijgen, zoals ik het zie:

1) wel -208 gedaan en dan dus uitkomend op 1062 2/3  en dus middenste base in het triplet. cv eist een getal, middenste base conclusie kan ook impliciet bij 3e bol. Dit kan overigens dus ook met 211 maar dan is het 1e bolletje weg.

iets anders gedaan, 2 opties: 

2) niets van 3396 afgehaald en dan /3 geeft 1132 is eerste base in het triplet (getal noemen etc.)

3) 209 van 3396 afgehaald (of iets anders dat erop neerkomt)  en dan /3 geeft 1062 1/3 dus eerste base van triplet (getal noemen etc.)

Het kan ook fout, bv 3396/3 en dan -209 dan is het 2e eenduidig fout.

Uiteindelijk kom je, consequent, voor bol 3 op 3 opties; 

1) "iets 2/3" geeft UGG = Trp , 2) "iets geheel" geeft AUG = Met/start en 3) "iets 1/3" geeft GGA = Gly...

Voor bol 4 dan weer drie opties als G->A consequent wordt toegepast;

1) UGG -> UAG dus stop dus .. goede conclusie

2) AUG -> AUA dus (Met -> Ile, concrete aminozuur eenheid niet gevraagd) andere volgorde = andere werking ofzo.... 

3) GGA --> AGA dus (Gly-> Arg, verandering an sich niet gevraagd) = ander aminozuur = andere werking.

Volgens mij heb zo mijn nakijkschema gemaakt....

Ik wordt direct bij de eerste leerlingen al gelogenstraft; leerlingen doen niet -208 maar gaan met 209 redeneren op een dergelijke manier dat ze toch bij aminozuur 1063 in het midden uitkomen... Tsja.. daar gaat mijn mooie schema.. alle punten ? of 1e niet en de rest consequent? Dit wordt nog wat...

En dan is er nog de inconsequentie van de vraag en het cv onderling m.b.t. "leidt af" (vraag) en "bepaling" in het cv. Afleiden wordt expliciet genoemd voorop het examen... "als afleiding wordt gevraagd, *meestal*  (...) geen punten als niet gegeven.." en in het cv heeft men het over "bepaling..."  wat is een bepaling? Dat kan dan toch ook zonder afleiding? Dus een leerling die "gezond = Gly en gemuteerd = Arg = ander eiwit" geeft heeft iets prima "bepaald". Maximaal 2p dan sowieso. omdat 1e en 2e bol niet te zien zijn, maar de rest is consequent.... Waarom dan niet in het cv "afleiding" gezet in plaats van "bepaling"????? Ik maak maar even een flinke tijd vrij voor het overleg met de 2e corrector.

toch even een reactie op de vorige post. Er wordt gezegd dat dit mogelijkheden zijn om het 2e bolletje te scoren.  M.i. zijn beide niet correct

iets anders gedaan, 2 opties: 

2) niets van 3396 afgehaald en dan /3 geeft 1132 is eerste base in het triplet (getal noemen etc.)

Bij deze berekening is basenummer 3396 is de laatste base van het triplet, niet de eerste. Probeer  het maar met een eenvoudig getal. Basenummer 9 is de laatste base van het derde codon. Basenummer 10 is de eerste van het derde codon. 
 

3) 209 van 3396 afgehaald (of iets anders dat erop neerkomt)  en dan /3 geeft 1062 1/3 dus eerste base van triplet (getal noemen etc.)

Basenummer 209 is de eerste base van het startcodon. Basenummer 3396 ligt 3396/3 =  1062 1/3 codons erachter basenummer 209 . Dus is basenummer  3396 de tweede base op codon 1062.

Met deze redenering (met 209), die het goede antwoord oplevert en wiskundig correct is, scoort de leerling zowel bolletje 1 als 2. . Zie ook verslag NVON-bespreking

Bij een antwoord dat niet een stopcodon oplevert, is het nodig om iets te vermelden dat de werking van het eiwit. De vraag is namelijk het gevolg voor de eiwitsynthese.