Beter weten over eten, Deel 3, Leeractiviteit 6 Dierenwelzijn: varkens en kippen

25 juni • Marijke Domis, Maarten Foeken

Diverse onderzoeken van het gedrag van landbouwhuisdieren hebben aanwijzingen opgeleverd dat dieren in gevangenschap afwijkend gedrag vertonen; dat is te zien en ook te meten. Factoren die stress bij dieren veroorzaken, zorgen behalve voor gedragsveranderingen ook voor een stijging van het cortisolgehalte in het bloed. Door deze stijging is het dier in staat om op een stress veroorzakende factor (een stressor) te reageren. Onder natuurlijke omstandigheden zal na afloop van de reactie de stressfactor verminderen. Als de stress langer duurt kan dit tot uitputting leiden; bij voortdurende aanwezigheid van de stressor is de inwendige schade soms zo groot, dat de dood erop volgt.

Bij deze leeractiviteit verdiepen leerlingen zich in de omstandigheden waaronder varkens en kippen moeten leven tijdens het productieproces van ons voedsel. Leerlingen leren uit aangeleverde onderzoeksgegevens (in tabellen en grafieken) conclusies te trekken over het dierenwelzijn onder verschillende omstandigheden. Hierdoor kunnen zij zich een beter oordeel vormen over het belang van een diervriendelijke dierhouderij.

Er is sprake van een viertal theoretische opdrachten

het gedrag van biggen ten opzichte van elkaar in verschillende huisvestingsystemen,
het zand- of stofbadgedrag van kippen,
de rangorde (de pikorde) in een kleine groep kippen,
de betekenis van het cortisolgehalte bij kippen met eileg-gedrag (door dit gehalte te vergelijken bij kippen met een rustige huisvesting tegenover dat van kippen in een stressvolle omgeving).

De antwoorden worden klassikaal besproken en eventueel gevolgd door een groepsdiscussie over de wenselijkheid/onwenselijkheid van bepaalde huisvestingen voor landbouwhuisdieren.

Leerling- en docentmateriaal

Het benodigde materiaal is in de bijlagen bij dit artikel te vinden.

Bronvermelding

Boek: Marijke Domis en Maarten Foeken 2016). Doen we practicum? Thema’s uit de biologie (Deel 2 blz. 101 t/m 108).
Boek: M.J.W. Foeken (1984) Ontwerp-leerstof voor Agrarische Scholen, Ethologie: Gedragsleer van Landbouw Huisdieren. Ministerie van Landbouw en Visserij, Directie Landbouwonderwijs.
Artikelen: boek ‘Beter weten over eten’ ‘Een ‘woud’ van keurmerken’ van Marieke Coebergh van den Braak

LA-3.6.1-Biggengedrag-ten-opzichte-van-elkaar-in-verschillende-huisvestingsystemen.docx