Het interne milieu van alle organismen bestaat voor uit water met daarin allerlei opgeloste stoffen in een samenstelling (osmotische waarde) die schommelt rond een bepaalde evenwichtswaarde (homeostase).
De samenstelling van het interne milieu van dierlijke organismen kan veranderen onder invloed van uitwendige omstandigheden, door meer of minder wateropname of meer of minder opname van zouten evenals door water- of zoutverlies. Schommelingen in de osmotische waarde kunnen een nadelige invloed op de levensprocessen van het organisme hebben; gelukkig is bij dieren sprake van osmoregulatie! Een stabiele interne osmotische waarde is van levensbelang.
Door bronnenonderzoek ontdekken leerlingen hoe zoet- en zoutwatervissen, zeevogels en ongewervelde dieren hun interne osmotische waarde constant houden. Er wordt in de voorbereiding van het onderzoek aandacht besteed aan de manier waarop goede en informatieve bronnen gevonden kunnen worden. De docent bepaalt in overleg met de leerlingen wie welke diersoort (en) gaat onderzoeken. Bij de presentatie van de resultaten van alle bronnenonderzoeken krijgen de leerlingen overzicht over de uiteenlopende manieren waarop dieren zich aanpassen aan het hun omringende milieu.
Suggesties voor een vervolg
Leeractiviteiten uit het boek ‘Water gewoon bijzonder’
Praktisch onderzoek:
Zie: https://www.biodoen.nl/pdf/osmoseonderzoek.pdf
Extra informatie
Artikelen uit het boek ‘Water gewoon bijzonder’
• Marijke Domis - Hoos, ‘Osmoregulatie’.
• Marijke Domis - Hoos, ‘Leven in de woestijn’
Leerling- en docentmateriaal
Materiaal om de opdrachten uit te kunnen voeren, is in onderstaande bijlage op de website te vinden. Het is de bedoeling dat leerlingen er zelf nog het nodige bij zoeken.
Leswerk
