Voorwoord: Vlak voor je voeten en ver vooruit

We hebben allemaal gezien dat plannen maken betekent dat je een beetje weet hoe de wereld er uitziet. Ook dat je weet wat je moet doen om ergens te komen. Het terugschakelen naar ‘normaal’ is misschien wel net zo lastig als wennen aan ‘lockdown’. Misschien nog wel lastiger, omdat er toch een vage onzekerheid blijft. In elke jas en tas een mondkapje, wel of niet gebruiken? Afstand houden? Geen hand? Ik ben benieuwd of en hoe lang we dat volhouden.
Onderwijs is misschien wel de beste plek om te ervaren dat plannen maken niet betekent dat je succes hebt. Hoe een leerling leert en wat die leerling daar precies voor nodig heeft is niet precies te voorspellen of te plannen. Daarvoor is het nodig dat je voortdurend bijstuurt. De interactie met leerlingen is dynamisch. 
Nét als je denkt dat je greep hebt, hebben leerlingen zich weer ontwikkeld en weer bijgeleerd, waardoor je aanpak weer een beetje anders moet worden. Je kijkt wat er vlak voor je voeten gebeurt.
Net als wanneer je over een smal bergpaadje afdaalt: je struikelt als je dan van het uitzicht gaat genieten. 
Veel onderwijs speelt zich ‘kort voor de voeten’ af. De les van nu, het volgende uur, morgen. De toets van volgende week, het PTA eind van de maand, de conferentie over twee maanden. En dan al die dingen die tussendoor en onverwacht langskomen. En mogelijk: de zomervakantie die er ooit wel een keer aan komt. Hectiek alom. Waarom zou je je druk maken over iets dat pas over vier jaar langskomt? Toch is dat wel iets waar we allemaal baat bij hebben. Dat is typisch iets waar we ons binnen de NVON druk over moeten maken. Het is wel  handig als je goed weet waar het bergpaadje naartoe leidt, een heldere visie.
Onderwijs kent een mix van vaste onderdelen en onverwachte ontwikkelingen. Flexibel plannen hoort erbij, maar dat blijft meest beperkt tot de korte termijn. Wat er over vier jaar staat te gebeuren is wel heel ver weg. Ons NVON-festival is achter de rug. We beginnen dan te organiseren aan de volgende aflevering. Voor wat we als NVON willen bereiken, hoe we dat doen en welke activiteit daarvoor nodig is, bestaat nu geen meerjarenplan. Terwijl de zaken die ons onderwijs over een aantal jaren bepalen nú besproken worden. Denk aan het stelsel onderwijsbevoegdheden, vernieuwing van het curriculum (kerndoelen en examens). Ook het afstemmen en plannen van activiteiten in de regio, betekenis van de NVON-kringen, uitstijgen boven de jaarlijkse examenbesprekingen: het vraagt om visie, ambitie, planning en afstemming.
Het is de bedoeling dat NVON dat anders gaat aanpakken. Dat heeft te maken met organisatie, betrokkenheid van al onze leden (voor en door leden), spreiding van activiteiten, afstemmen van initiatieven en samenwerken door het hele land. Daar kan de vereniging nog flink in groeien, laat de rapportage van NieuwNVON zien. Daar gaan we in het kader van NieuwNVON mee bezig. Dat zal niet in een jaar geregeld zijn. Ik hoop wel dat gaandeweg zichtbaar wordt dat steeds meer leden aan zinvolle activiteiten van de NVON mee kunnen doen, of aan mee kunnen helpen. Het bedenken en plannen hiervan vraagt een visie voor de langere termijn. Alleen dan zijn we in staat onze leden te ondersteunen in het bèta-onderwijs van vandaag én daarna.

Jan Jaap Wietsma
Voorzitter NVON
Reacties naar: j.j.wietsma@nvon.nl